Van die dooddoeners..

Hoe sommige mensen reageren als ik vertel over mijn angst voor eventuele uitzaaiingen en de daarop volgende, onvermijdelijke, dood:

“Ik kan toch ook vandaag of morgen onder een bus terecht komen?”
Of
“Je gaat toch nog lang niet dood! Je wordt gewoon tachtig hoor!”

Over dooddoeners gesproken. Dit is overigens geen verwijt hoor, ik begrijp de reacties heel goed en ik zou andersom hetzelfde reageren als ik nooit kanker gehad zou hebben. De (misschien wel nabije) dood is nogal taboe en confronterend als het om mensen gaat die je kent. Maarja, het is wel een onderwerp waar ik nogal veel over nadenk tegenwoordig. En die opmerkingen hierboven, ja daar kan ik echt niets mee. Op die laatste kan ik ook alleen nog maar zeggen ‘dat hoop ik wel, ja’ en stil valt het gesprek daarna. Dood.

Niemand heeft natuurlijk de zekerheid van oud worden, dat is iets wat we allemaal wel weten. Maar toch is dat besef sinds vorig jaar pas écht door gedrongen tot een dieper niveau zou je kunnen zeggen. Je denkt er ook nooit over na als je jong bent – de dood is iets wat nog heel ver weg is voor je gevoel. Je staat er niet bij stil dat het jou zomaar kan overkomen. Hetzelfde als met kanker of een andere dodelijke ziekte natuurlijk; dat overkomt altijd anderen en niet jezelf.

Helaas kan het dus wel iedereen overkomen en ieders leven over hoop gooien, zoals dat ook mij gebeurde vorig jaar. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik mij dagelijks bewust ben van de dood en dat maakt mij bang. Bang voor de dodelijke uitzaaiingen die ik kan krijgen. Bang dat mijn leven over één of twee jaar alsnog tot een einde kan komen. Bang dat ik niet oud ga worden. Ik weet dat het geen ver-van-mijn-bed-show meer is. Elke dag bekruipt mij die angst wel één of meerdere keren.

Statistiek zegt weinig over een individu maar de kans dat ik uitzaaiingen krijg, is iets kleiner dan 1 op 5. Reëel genoeg dus. En daarnaast zou ik, net als jullie, vandaag of morgen onder een bus kunnen komen, om terug te komen op die eerste dooddoener die ik noemde. Hoewel de kans daarop al weer veel kleiner is. Dat heb ik er dus ook nog bij. Daar denk ik dan, gek genoeg, niet dagelijks over na. Zoals niemand dat heel bewust doet, gok ik. Bovendien neem je tot op zekere hoogte maatregelen tegen om te voorkomen dat je onder een bus terecht komt, zoals goed uit je ogen kijken voordat je de straat oversteekt. Tegen uitzaaiingen kun je je niet beschermen. Het is een kwestie van geluk of pech – wat overigens voor mijn gevoel de kans op uitzaaiingen alweer groter maakt tot vijftig procent (of je krijgt ze wel, of je krijgt ze niet). En daarbij als je toch onder een bus komt ben je meestal op slag dood. Met uitzaaiingen is nog wel een tijdje te leven door goede behandelingen, maar wel met het besef dat het binnen niet al te lange tijd toch echt afgelopen zal zijn. Die twee zaken zijn dus écht niet te vergelijken met elkaar.

Voor iedereen kan de dood eerder komen en onverwacht. Kanker maakt die kans daarop nog eens reëler, ook al ben ik nu ‘kankervrij’ (hoop ik dan maar, ‘klachtenvrij’ is een beter woord). Die angst zal de komende vijf jaar dan ook niet weggaan, hooguit met de verstreken dagen, weken, maanden en jaren telkens een beetje afnemen zolang ik in leven blijf. Ik zal er mee moeten leren leven. Na een aantal jaar hoop ik dan dat ik, als ik bijv. plannen wil maken op een langere termijn dan zes maanden, niet meer automatisch denk ‘als ik dan nog maar leef en gezond ben’. Die vanzelfsprekendheid is weg momenteel. Alleen de tijd zal het uitwijzen.

Ik weet ook wel dat ik niet constant met deze angst kan leven, en daarom probeer ik er wat aan te doen. Zoals het schrijven van deze blog. Het moet uit mijn systeem. En door erover te praten, wat al moeilijk genoeg is en die goedbedoelde dooddoeners, sorry, ze helpen mij dus echt niet. Ze bagatelliseren mijn angst, alsof deze onterecht is, met als gevolg dat ik mij ook nog eens heel eenzaam voel op die momenten en te kwetsbaar om er direct iets over te zeggen.